Zapraszam do listy moich dziesięciu najważniejszych wydarzeń w minionym 2021 roku. Zaczynamy od miejsca dziesiątego, a kończymy na pierwszym:
10. XTD i jego nowa płyta "NEXT"
Legendarny na amigowej scenie - polski muzyk XTD w 2021 roku wydał kolejną swoją płytę "NEXT". Co ważne XTD jest nadal aktywy w naszym środowisku, często wypowiada się na PPA, próbuje organizować różne amigowe akcje, wspólnie z innymi pisze nową muzykę. Znalazł się w tej mojej "dyszce" nie tylko ze względu na muzykę, którą wszyscy lubimy, ale także za to, że ciągle z nami jest. Dzięki XTD!
9. Demoscena trafiła na listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego
1 grudnia 2021 roku Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotr Gliński, dzięki zaangażowaniu dużej liczby osób związanych bardziej lub mniej z amigową demosceną, wpisał ją (całą demoscenę) na tę listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. Lista ta ma tylko charakter informacyjny, ale jednak jest to spore wydarzenie dla Sceny, która w końcu doczekała się jakiegoś oficjalnego uznania w szeroko pojętej "kulturze". Być może dzięki temu organizatorzy scenowych party, a może także sami twórcy, będą mieć w wielu miejscach łatwiej?
8. Płyta POWERBOARD
Projekt notebooka z procesorem PowerPC małymi krokami, ale ciągle "idzie do przodu" - w 2021 roku wykonane zostały te kluczowe jak się wydaje postępy, znamy już nazwę płyty głównej - POWERBOARD i co ważne zebrano potrzebną kwotę na wyprodukowanie trzech działających prototypów. Marzenie więc o nowym laptopie z PowerPC, dawno po tym jak Apple przestało takie komputery produkować, staje się coraz bardziej realne - czy jednak będziemy mogli na nim uruchomić AmigaOS lub inny amigowy system nie wiadomo. To już zależy od innych osób.
7. Sterownik HD audio
W 2021 roku trwał w kilku odsłonach rozwój sternika "HD audio" dla AmigaOS 4 przez H. "Geennaama" Kanninga. Jest to o tyle ważne dla tego systemu wydarzenie, że użytkownicy Amigi One X5000, czy X1000 (a także SAM 440 i SAM460 po aktualizacji sterownika) mogą oprócz nowych kart graficznych korzystać z obecnych rozwiązań audio. Amigi One kosztują sporo, jeżeli mamy być konsekwentni w budowaniu platformy w oparciu o nowy, współczesny sprzęt to ten sterownik był bardzo potrzebny.
6. Enhancer Software 2 z UVD
Pojawianie się sterownika do kart graficznych Radeon, który przerzuca na te karty dekodowanie materiałów wideo to była bardzo długo wyczekiwana rewolucja w świecie AmigaOS 4. Tego typu rozwiązanie całkowicie zmienia podejście do korzystania z wideo pod systemem - procesor zostaje niejako "uwolniony" od tej niepotrzebnej pracy. Brawa dla autora - Hansa de Ruitera.
5. Hollywood 9.0
Piąte miejsce dla firmy Airsoft Softwair za konsekwencję w rozwoju największego komercyjnego programu dla Amigi obecnie. Hollywood 9: Sugarcane, który pojawił się w marcu zasypał nas znowu wieloma zmianami i chociaż nie należę do użytkowników tej aplikacji, to zawsze, gdy czytam tę długą listę nowości jestem pod dużym wrażeniem pracy jaką wykonuje Andreas Falkenhahn.
4. AmigaOS 3.2
Firma Hyperion Entertainment w połowie maja 2021 roku wydała wersję 3.2 systemu AmigaOS dla Amig z procesorem 68k. Nad 3.2 pracowała grupa 60 osób - co robi duże wrażenie. Dodatkowo pod koniec roku wydano aktualizację do wersji 3.2.1. Jak sami zobaczycie czytając kolejne miejsca rok 2021 należał głównie do "klasyka" i nowszy system AmigaOS 68k był jedną z tych wyczekiwanych przez wszystkich nowości.
3. Dread
Chociaż celowo kontrowersyjnie w moim "SZAMAN Race" wypowiedziałem o grze "Dread" - czyli "prawdziwym Doomie na Amigę 500 z 1MB RAM", to bardzo doceniam to jaką pracę wykonał w 2021 roku KK/Altair (Krzysztof Kluczek). Słuchając wywiadu z nim u Grysława można jednak odnieść wrażenie, że to nawet nie jest połowa drogi jaką zaplanował. Oby udało się pokonać w 2022 kolejne bariery sprzętowe w Amidze, ja osobiście czekam na to zupełnie nowe podejście do tworzenia muzyki na naszym komputerze - to może być także mała rewolucja na scenie, jeśli stosowne narzędzia zostaną publicznie udostępnione.
2. Emu68
Michał Schulz musi zaliczyć rok 2021 do bardzo udanych lat swojego "amigowania". Emulatorem 68k dla ARM o nazwie Emu68, który omówił dokładnie w prezentacji podczas AmiWest, "sieje popłoch" wsród twórców różnego rodzaju dopalaczy do klasycznej Amigi, czy to opartych na FPGA, czy tych normalnych. Jego projekt ciągle się rozwija, poprawiane są kolejne błędy - wszystko dzięki temu, że połączył swoje siły z moim miejscem pierwszym dla 2021 roku, czyli pomysłem na to, aby bardzo popularne w środowisku retro fanów Raspberry Pi uczynić motorem napędowym i oknem na świat dla "klasyka".
1. PiStorm
Nad PiStormem pracuje Claude Schwarz - komputerek Raspberry Pi - albo wpinamy do gniazda procesora w A500, A1000 lub A2000, albo w wersji dla A1200 wykorzystamy stosowną kartę umieszczoną w slocie procesorowym. I co się dzieje dalej - tutaj wkracza do akcji cały ekosystem, którego ważnym elemntem jest opisany wyżej Emu68, ale to nie koniec - wszystko co ma RPi bowiem działa (lub będzie działać - w zależności od zaawansowania sterowników) niejako "w symbiozie" z naszą Amigą, docelowo mamy mieć więc dostęp do innych komponentów takich jak np. WiFi, LAN, czy USB. Cały "przełom" dokonuje się tutaj w kilku miejscach - przede wszystkim "poraża" niska cena tego rozwiązania (a często RPi mamy już w domu!), dostępność i szybkość działania. Dla mnie jest to najważniejszy amigowy projekt/produkt 2021 roku, z ogromnymi perspektywami na 2022. PiStorm, jeśli tylko w twórcach nie wygaśnie zapał, może zrewolucjonizować i zdominować "klasyki" na kilka kolejnych lat.